Dit is een moeilijk verhaal. Wanneer je een karton melk wil kopen heb je tegenwoordig een overaanbod aan keuze. De eerste knoop die je doorhakt: koemelk of plantaardige melk? Ga je voor een plantaardige versie, dan bestaan er ook weer talrijke alternatieven. Welke keuze is nu het best voor onze gezondheid en voor het milieu?
Welkom in de melkjungle!
Omdat er heel wat te zeggen valt over melk, vond ik het een goed idee om dit artikel op te splitsen in twee delen. In het eerste deel ligt de focus 100% op de impact van melk op ons milieu. In deel twee ga ik dieper in op de impact van melk op onze gezondheid.
Ben je lactose intolerant? Dan is de keuze tussen koemelk of plantaardige melk snel gemaakt. Wil je eerder uit ethische overwegingen kiezen voor plantaardige melk? Dan is het antwoord iets onduidelijker. Er kleeft zowat aan alle plantaardige melkalternatieven een dark side…
Wat doet melkproductie met het milieu?
Koemelk
Het eerste probleem met koemelk is het dierenleed. Om voldoende melk te produceren worden koeien elk jaar kunstmatig bezwangerd. Wat gebeurt er met de kalfjes die puur een bijproduct zijn van de melkindustrie? Vrouwelijke kalfjes kunnen natuurlijk gebruikt worden om op hun beurt melk te produceren als ze volwassen zijn. De mannelijke kalfjes worden dan weer in sneltempo vetgemest om opnieuw op ons bord te belanden. Dit verhaal resulteert in een gigantische hoeveelheid methaanuitstoot. De uitstoot is tot 3 keer zo groot dan van om het even welke plantaardige variant.
Amandelmelk
Dacht jij ook dat dierenleed uitgesloten is bij plantaardige melkproductie? Dat is niet bij alle varianten zo. Bijen bevruchten immers amandelplantages. Door de grotere vraag naar amandelmelk zijn er heel wat amandelplantages bijgekomen met tot gevolg dat miljoenen bijen van plantage naar plantage worden gebracht. De diertjes worden hierbij blootgesteld aan pesticiden, parasieten en stress, met bijensterfte tot gevolg. Bovendien is een amandelboom een dorstig gewas. Een amandelplantage verbruikt dus immens veel water.
Sojamelk
Sojaproductie is dan weer verantwoordelijk voor heel wat ontbossing van het regenwoud en uitbuiting van arbeiders in de getroffen gebieden.
Kokosmelk
De grote vraag naar kokosmelk leidt net zoals de sojaproductie tot grote ontbossing van het regenwoud en de bijhorende arbeidersproblematiek.
Rijstmelk
Rijst is een grote slokop van water. Daarnaast gebruikt men bij de teelt ook pesticiden. Dit leidt dan weer tot vervuiling van rivieren. Bovendien komen er meer broeikasgassen vrij dan bij gelijk welke andere plantaardige melkvariant.
Havermelk
Havermelk is een goeie optie vanuit ecologisch standpunt. Haver wordt geoogst in koelere klimaten en draagt niet bij tot ontbossing. Je kiest best wel voor de bio variant want gewone haver wordt bijna altijd bespoten met pesticiden.
Hazelnootmelk
Hazelnootmelk komt als beste optie uit de bus op ecologisch vlak. Hazelnootbomen nemen zelfs koolstof op en helpen op die manier de uitstoot van broeikaskassen onder controle te houden. Bevruchting van de bloesems gebeurt dan weer door de wind, niet door bijen. Doordat deze bomen in een vochtig klimaat groeien is er ook weinig waterverbruik.
Conclusie
Ook al is hazelnootmelk de beste leerling uit de klas, er is geen eenduidig antwoord. Geen enkel alternatief is eco-neutraal. Daarom ben ik een voorstander van het variëren tussen de verschillende opties.
Nu je een zicht hebt op de invloeden op het milieu, kunnen we ook de invloeden op onze gezondheid onder de loep nemen. Bekijk hier deel 2 van dit artikel.
Wat is jouw favoriete melkvariant? Welke keuze neem jij en waarom? Laat het me weten in de comments.
